اختلال نوشتن یا دیسگرافیا به معنای مشکلاتی است که در فرآیند نوشتن و ترکیب حروف و کلمات در متن بروز میکند. این اختلال در گروه اختلالات یادگیری دسته بندی می شوند.
این اختلال میتواند شامل مشکل در نگارش حروف، ترتیب کلمات، املای صحیح کلمات و یا استفاده از جملات ساده و قابل فهم باشد.
علت این اختلال در کودکان ممکن است به عوامل مختلفی برگردد، از جمله:
– مشکلات شناختی: مانند ناتوانی در تمرکز، حافظه ضعیف و یا مشکلات دیگر در پردازش اطلاعات.
– مشکلات عصبی: مانند اضطراب، اختلال نارسایی توجه/فزونفعالی و یا اختلالات خاص مانند اختلال تکلم.
– مشکلات زبانی: مانند ناتوانی در فهمیدن ساختار زبان و یا مشکلات در ترجمه افکار به کلمات.
– عوامل محیطی: مانند نور کم، نوشتن در محیط نامناسب و یا استفاده از وسایل نوشتاری نامناسب.
– عوامل ژنتیکی: در برخی موارد، اختلال نوشتن ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی وارثی باشد.
1. ناتوانی در نوشتن حروف و کلمات به صورت صحیح و قابل فهم
2. نوشتن با سرعت کم و یا خط بسیار کوچک
3. نوشتن با خط خیلی بزرگ و یا بدون فاصله مناسب بین کلمات و حروف
4. ناتوانی در ایجاد ارتباط بین حروف و کلمات و ایجاد جملات منسجم
5. نوشتن با خطایای املایی مکرر و یا استفاده از کلمات نامناسب
6. عدم توانایی در ترتیب دادن ایدهها و نوشتن آنها به صورت منطقی و مرتب
7. عدم توانایی در نگارش مستندات و گزارشها به صورت مناسب
8. نا امیدی از دست خطی که دارند
9. مشکل در هجی کردن کلمات،علی الخصوص کلمات انگلیسی
10. عدم رعایت قواعد گرامری در متن های نوشتاری
11. انجام ندادن تکالیف مدرسه
12. کج نوشتن،سرکش نگذاشتن و پراکنده نویسی
13. وضعیت غیرعادی دست و بدن هنگام نوشتن
14. بسیار محکم گرفتن و یا شل گرفتن مدادی که برای نوشتن در دست دارند
15. گفتن کلماتی که قرار است بنویسند با صدای بسیار بلند پیش از نوشتن
لازم به ذکر است که این علائم ممکن است به علت دیگری نیز باشد، بنابراین تشخیص دقیق نیازمند مشاوره با پزشک یا متخصص روانشناس است.
اما به صورت کلی سه علامت کلی بسیار مهم که میتواند برای والدین حائز اهمیت باشد،موارد زیراست:
ترکیب کلمات – املا نویسی – دست خط
1- اختلال نوشتن بدون اشکال (Dysgraphia)
2- اختلال نوشتن اسپاسمودیک (Spasmodic Dysgraphia)
3- اختلال نوشتن ارتباطی (Dyslexic Dysgraphia)
4- اختلال نوشتن تواناییهای بصری (Visual Dysgraphia)
این نوع اختلال با مشکلاتی مانند ناتوانی در نوشتن حروف و کلمات به صورت صحیح و قابل فهم، نوشتن با سرعت کم و یا خط بسیار کوچک، نوشتن با خط خیلی بزرگ و یا بدون فاصله مناسب بین کلمات و حروف، ناتوانی در ایجاد ارتباط بین حروف و کلمات و ایجاد جملات منسجم و عدم توانایی در ترتیب دادن ایدهها و نوشتن آنها به صورت منطقی و مرتب همراه است.
این نوع اختلال با مشکلاتی مانند تکرار حروف و کلمات، ترکیدگی حروف و کلمات، نوشتن با خط خیلی بزرگ یا خیلی کوچک، و جابجایی بین حروف و کلمات همراه است.
این نوع اختلال با مشکلاتی مانند ناتوانی در ایجاد ارتباط بین حروف و کلمات، نوشتن با خط خیلی بزرگ و یا بدون فاصله مناسب بین کلمات و حروف، نوشتن با خطایای املایی مکرر و یا استفاده از کلمات نامناسب همراه است.
این نوع اختلال با مشکلاتی مانند ناتوانی در تشخیص و تمیز دادن حروف و کلمات، نوشتن با خط خیلی بزرگ و یا بدون فاصله مناسب بین کلمات و حروف، و عدم توانایی در ترتیب دادن ایدهها و نوشتن آنها به صورت منطقی و مرتب همراه است
با توجه به اینکه علائم اختلال نوشتن و انواع را بیان کردیم،در این قسمت باید به حیطه ی تشخیص و درمان این اختلال ورود کنیم ؛ لازمه ی یک درمان موفق،یک تشخیص به هنگام و صحیح است.
برای تشخیص اختلال نوشتن در کودکان، معمولاً از روش های زیر استفاده می شود:
این شامل بررسی تاریخچه پزشکی کودک، اطلاعات درباره اختلالات خانوادگی و داروهای مصرفی می شود.
با استفاده از ابزارهایی مانند آزمون های نوشتاری و تحریری، عملکرد نوشتاری کودک بررسی می شود.
با استفاده از آزمون های شناختی، مانند آزمون های حافظه و توجه، عملکرد شناختی کودک بررسی می شود.
با استفاده از آزمون های رفتاری، مانند آزمون های توجه و هماهنگی، رفتار کودک بررسی می شود.
مشاوره با متخصصینی مانند روانشناس، مشاور تحریری، و متخصصین آموزشی می تواند به تشخیص دقیق تر اختلال نوشتن کودک کمک کند.
برای درمان اختلال نوشتن، معمولاً از روش های زیر استفاده می شود:
1- آموزش تحریر:
با استفاده از روش های آموزشی مناسب، مانند روش های مولتی سنسوری، تحریر کودکان بهبود پیدا می کند.
2- آموزش خواندن:
با استفاده از روش های آموزشی مناسب، مانند روش های فونیکس، خواندن کودکان بهبود پیدا می کند.
3- روان درمانی:
موارد زیر بخشی از روش های رواندرمانی برای اختلال نوشتن است:
4- درمان دارویی:
در برخی موارد، مصرف داروهایی طبق تشخیص روانپزشک می تواند به بهبود عملکرد نوشتاری کودک کمک کند.
5- مشاوره با متخصصین:
مشاوره با متخصصینی مانند روانشناس، مشاور تحریری، و متخصصین آموزشی می تواند به درمان اختلال خواندن کودک کمک کند.
بله، اختلال خواندن و اختلال نوشتن ارتباطی با هم دارند. بسیاری از کودکان با اختلال نوشتن، همچنین با مشکلات خواندن روبرو هستند.
برخی از علل مشترک این دو اختلال شامل مشکلات شناختی و رفتاری، مشکلات تحریری و عدم توانایی در تشخیص و استفاده از الفبای صحیح هستند.
بنابراین، استفاده از روش های درمانی که همزمان برای بهبود مهارت های نوشتن و خواندن طراحی شده اند، می تواند برای کودکان با این اختلالات مفید باشد.
اختلال نوشتن در بزرگسالی میتواند به مشکلاتی مانند کاهش کارآیی در محیط کار، کاهش اعتماد به نفس، مشکلات در ارتباط با دیگران و همچنین مشکلات در تحصیلات و آموزشی منجر شود.
برای جلوگیری از این مشکلات، بهتر است این اختلال در کودکی درمان شود و مهارت های نوشتن بهبود یابد.
خانواده مهم ترین نقش در یاری فرد مبتلا به اختلال دارد و در این راستا میتوانند اقدامات زیر را در منزل انجام دهند:
1- پشتیبانی و تشویق کودک به نوشتن
2- استفاده از ابزارهای کمکی مانند قلمهای خاص، کاغذهای خاص و نرمافزارهای کمکی
3- تمرین و تکرار برای بهبود مهارت نوشتن
4- حضور معلم یا مشاور در منزل برای راهنمایی و مشاوره
5- ایجاد فضای آرام و مناسب برای نوشتن
6- تشویق کودک به خواندن کتابهای مختلف برای بهبود دایره لغات و مهارت نوشتن
7- مراجعه به متخصصین درمانی مانند روانشناس یا متخصصین آموزشی
به امید روزی که تمام کودکان در آغوش گرم خانواده لذت سلامت روانی و جسمی را تجربه کنند،دراین مسیر توران همراه خانواده هاست.
مرکز جامع توانبخشی سرو در زمینه اختلالات یادگیری کودکان اوتیسم، بیش فعالی، سندروم داون، کودکان کم توان ذهنی، اختلال یادگیری نوشتن، خواندن، ریاضی و.. فعالیت می نماید. جهت تماس با کلینک جامع توانبخشی سرو باشماره تلفن های 3734-8809-021 و 09355505670 تماس حاصل فرمایید.