کاردرمانی برای راه رفتن کودک
کاردرمانی یکی از شاخه‌های توانبخشی است، کاردرمانگر ابتدا مشکلات ذهنی و جسمی بیمار را مورد بررسی قرار دهد، سپس تأثیراتی که این مشکلات بر زندگی جانبی فرد می‌گذارند را پیدا میکند و از طریق یک برنامه هدفمند به فرد بیمار کمک میکند تا برای انجام کارهایش به استقلال دست یابد. کاردرمانی برای راه رفتن کودک یک روش درمانی با استفاده از تکنیک های خاص تمرینی و جسمی است که توسط کاردرمانگر بر روی بیمار در کلینیک یا بصورت کاردرمانی در منزل انجام می شود.یکی از خدمات کلینیک جامع توانبخی سرو هم ارائه خدمات کاردرمانی در منزل در تمامی مناطق تهران است.
کاردرمانگر با تسلط بر آناتومی، فیزیولوژی و روانشناسی سعی میکند به بیمار برای کسب مهارت‌های کلامی یا حرکتی کمک کند. برای مثال برای کاردرمانی کودکی که اختلال در راه رفتن دارد، یک برنامه هدفمند طراحی میشود تا ضعف آن عضله یا اندامی که منجر به اختلال شده را از طریق بازی کردن با کودک مرتفع شود. طراحی بازی مربوطه، کاردرمانگر را به هدفش نزدیک میکند و هم برای کودک لذت‌بخش است. در این شرایط کودک به هیچ عنوان متوجه درمان نمی‌شود و بازی را صرفاً به خاطر خود بازی انجام می‌دهد و از انجام آن لذت می‌برد.
راه افتادن کودک به چه عواملی بستگی دارد؟
راه رفتن در کودکان و هماهنگی عضلات با یکدیگر به تقویت عضلات آن‌ها و تکامل سیستم عصبی ربط دارد. بعد از به دنیا آمدن نوزادان زمانی طول می‌کشد که ماهیچه‌های درگیر در راه رفتن به قدرت کافی برسند و کودک توانایی هماهنگ کردن عضلات مختلف با یکدیگر و ایستادن و راه رفتن تؤامان را یاد بگیرد. به همین دلیل همه نوزادان ابتدا نشستن را یاد می‌گیرند بعد غلت خوردن و چهاردست و پا رفتن و در آخر راه رفتن را.
سن راه افتادن کودک چه زمانی است؟
تمام کودکان کمابیش مسیر مشابهی را برای به راه افتادن طی می‌کنند. هرچند ممکن است برای هر کودک با کودک دیگر اندک تفاوت‌هایی وجود داشته باشد . قبل از درخواست کاردرمانی برای راه رفتن کودک بهتر است ابتدا با زمان نرمال رشد اندام‌های حرکتی نوزاد از بدو تولد تا راه رفتن آشنا شوید.
راه رفتن کودک تا دو ماهگی: نوزادان از بدو تولد تا دو ماهگی رفلکس گام برداشتن دارند، یعنی زمانی که آن‌ها را در حالت ایستاده روی سطح سفت نگه دارید حالتی شبیه گام برداشتن به پاهای خود می‌دهند.
راه رفتن کودک تا سه تا چهار ماهگی: کودک فقط می‌تواند در حالت خوابیده روی زمین سر و سینه خود را کمی بالا بیاورد. این کار را با کمک دست‌هایش انجام می‌دهد. در این حرکت عضلات دست و گردن و شانه شروع به تقویت‌شدن می‌کنند.
راه رفتن کودک تا پنج ماهگی: در این محدوده کودک شروع به قوی‌تر کردن پاهایش از طریق تمرین دادن آن‌ها میکند. به این ترتیب که اگر کودک را روی پای خود بایستانید شروع به بالا پائین پریدن با پاهایش میکند. همچنین کودک می‌تواند در این دوره دست‌هایش را به جلو تکیه دهد و با اتکاء به دست‌هایش بنشیند.
راه رفتن کودک تا شش تا نه ماهگی: در این دوره کودک نشستن را می‌آموزد. نشستن بدون استفاده از تکیه‌گاه به تقویت عضلات گردن و شانه و سر کمک میکند. همچنین کودک در حین نشستن حفظ تعادل و هماهنگی بین اندام‌هایش را تمرین میکند که بسیار برای راه رفتن ماه‌های بعد لازم و ضروری است. بسیاری از بچه‌ها در این دوره چهار دست و پا رفتن را هم یاد می‌گیرند اما چهار دست و پار فتن ضروری نیست و بسیاری از بچه‌ها آن را جا می‌اندازند و بعد از نشستن به یکباره راه می‌روند.
راه رفتن کودک تا نه تا دوازده ماهگی: در این دوره کودک با تکیه بر اشیائی مثل مبل و میز از جایش بلند شده و می‌ایستد، ممکن است با کمک شما بتواند چند قدم راه برود یا به کمک مبل و میز در خانه گردش کند. بعضی کودکان در این دوره اولین قدم‌های خود را هم برمی‌دارند.
راه رفتن کودک تا دوازده تا پانزده ماهگی: به احتمال زیاد کودک شما تا این دوره شروع به راه رفتن کرده. ولی اگر هنوز هم کودکتان راه نمی‌رود با اینکه دیر نیست و فرصت باقی است بد نیست این موضوع را با پزشک کودکتان مطرح کنید.
راه رفتن کودک تا شانزده تا هجده ماهگی: کودک می‌تواند از پله‌ها بالا برود و حتی برقصد.
راه رفتن کودک تا نوزده تا بیست و چهار ماهگی: در نزدیکی دوسالگی، کودک شما سرعتش را برای دویدن بیشتر میکند.
آیا تأخیر در راه افتادن نوزادان نگران‌کننده است؟
دیر راه افتادن کودکان از آن دسته از مشکلاتی است که والدین زیاد با آن مواجه می‌شوند. بخش زیادی از این مشکل به نگرانی و استرس والدین برمی‌گردد. بالاخص اگر والدین منتظر راه افتادن اولین فرزندشان هستند این انتظار گاهی آن‌ها را به استرس می‌کشاند. از طرف دیگر مقایسه بین بچه‌های مختلف باعث میشود والدین برای راه افتادن کودکشان عجله داشته باشند و بخواهند برای کودکشان کاردرمانی راه رفتن انجام شود. اگر کودک همسایه در نه ماهگی راه افتاده به احتمال زیاد شما هم از نه ماهگی کودکتان روزشماری می‌کنید تا او اولین قدم را بردارد اما به یاد داشته باشید که آناتومی هر کودک با کودک دیگر متفاوت است و دلیل ندارد همه کودکان در زمانی مشابه هم راه بیفتند. اما اگر کودک شما تا 15 ماهگی هم نتوانست اولین قدم‌ها را بردارد این موضوع را با پزشک کودکتان مطرح کنید تا از راهنمایی‌های لازم برای کودکان بهره بگیرید.
علت راه نفتادن کودکان چیست؟
کودک برای راه افتادن به چند چیز احتیاج دارد. اول اینکه عضلات پاهایش به اندازه نگه‌داشتن وزن بدنش قوی شوند و دوم حفظ تعادل بدنش را یاد بگیرد. اگر کودک شما دیر راه افتاد به هیچ عنوان دیر راه افتادن او را به کم‌هوشی یا نقص عضلانی یا ذهنی او ربط ندهید. راه رفتن کودک بیشتر از هرچیز به آناتومی اندام او و ژنتیک‌اش ربط دارد. بچه‌های با پاهای کوتاه به دلیل اینکه زودتر موفق به حفظ تعاد بدنشان می‌شوند از بچه‌های با پاهای بلند زودتر راه می‌افتند. همینطور بچه‌های لاغر زودتر از بچه‌های تپل راه می‌افتند چرا که عضلات پاهایشان زودتر توانایی تحمل وزنشان را بدست می‌آورد. به خاطر داشته باشید که اگر شما و همسرتان در کودکی دیر راه افتادید عجیب نیست که کودکتان هم دیر راه بیفتد. زمان راه افتادن برای کودکان زودرس را باید از نه ماهگی آن‌ها حساب کنید و نه زمان تولدشان. همچنین توجه داشته باشید که اگر کودک شما در تمام مراحل قبل هم با تأخیر حرکتی مواجه بوده، مثلاً دیرتر از بقیه بچه‌ها گردنش را راست نگه داشته یا شروع به نشستن کرده، عجیب نیست که راه رفتن او هم با تأخیر همراه باشد. گاهی اوقات نداشتن هیچ کمکی برای راه رفتن باعث تأخیر در راه رفتن کودکان میشود. در واقع کودک برای راه رفتن قبل از هر چیز باید انگیزه داشته باشد، زیاد بغل کردن کودک و محصور کردن او در فضای بسته این انگیزه را از او می‌گیرد.
روش‌های کاردرمانی برای راه رفتن کودک
روش‌های کاردرمانی برای راه رفتن کودکان بسته به این که کدام نوع از اختلال در کودک وجود دارد به سه گروه تقسیم می‌شوند:
- 1) اختلالات جسمی(مانند فلج مغزی، سندروم داون، مشکلات تعادلی، اختلالات عصبی عضلانی، اصلاح الگوی حرکتی نادرست، عوارض ناشی از تشنج، اختلالات مادرزادی و…)
- 2) اختلالات ذهنی(مانند اتیسم، کم توانی ذهنی، بیش‌فعالی ،مشکلات حافظه، مشکلات رفتاری شناختی، اختلالات مربوط به یادگیری، بینایی و شنیداری و…)
- 3) اختلالات روانی(مانند هذیان و بی قراری، اسکیزوفرنی و…)
مرکز جامع توانبخشی سرو در زمینه کاردرمانی کودکان اوتیسم، بیش فعالی، سندروم داون، کودکان کم توان ذهنی، اختلالات حسی، اختلالات یادگیری ، لکنت زبان فعالیت می نماید. جهت تماس با کلینک جامع توانبخشی سرو باشماره تلفن های 3734-8809-021 و 09355505670 تماس حاصل فرمایید.