علت بی اشتهایی کودکان چیست؟
در اغلب اوقات بی‌اشتهایی کودکان طبیعی است و اگر فرزند شما سالم به نظر می‌رسد دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. همانطور که شما گاهی میل شدیدی به غذا خوردن دارید و گاهی بی‌اشتها هستید فرزند شما هم ممکن است یک روز در یک‌چشم به‌هم‌زدن تمام غذایش را با اشتیاق زیاد بخورد و گاهی بدون اینکه به آن دست‌زده باشد از سر سفره بلند شود.
با این حال اگر مدت زیادی است که تلاش‌های شما برای غذا دادن به فرزندتان بی‌فایده است و هر روز ساعت‌های زیادی را پای اجاق‌گاز صرف می‌کنید تا غذای مورد علاقه فرزندتان را برای او آماده کنید و هر بار از رفتار فرزندتان مأیوس می‌شوید، می‌تواند نشانه‌ای از وجود یک مشکل جدی‌تر باشد. در این زمان است که باید به علت بی‌اشتهایی کودک پی برد.
درصورتی‌که کاهش اشتهای کودک شما با علائم دیگری همراه است و یا فرزند شما برای مدتی طولانی از خوردن وعده‌های غذا امتناع می‌کند نباید بی‌تفاوت باشید و برای پیدا کردن علت بی اشتهایی کودک اقدام کنید، چرا که ممکن است فرزندتان دچار سوءتغذیه شود.
اما چگونه می‌توان فهمید بی اشتهایی کودک یک امر طبیعی و موقتی است یا به مشکل دیگری مربوط می‌شود؟ شناسایی علت بی اشتهایی می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند. بنابراین توصیه می‌کنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا با رایج‌ترین دلایل بی‌اشتهایی کودکان آشنا شوید.
۱.بی اشتهایی نشانه‌ای از وجود بیماری در کودکان
اگر فرزند شما اغلب اشتهای خوبی دارد، اما مدتی است که تمایلی به غذا خوردن ندارد، ممکن است نشانه‌ای از وجود یک بیماری باشد. یکی از دلایل مهمی که می‌تواند منجر به کاهش قابل‌توجه اشتها در کودکان شود، بیماری است. در این زمان اهمیت دارد که به شرایط جسمانی کودک خود توجه کنید و هر تغییر یا علائم حتی کوچک را جدی بگیرید.
برای مثال کم‌خونی ممکن است دلیلی برای ازدست‌دادن اشتهای کودک باشد. کودکانی که از کم‌خونی رنج می‌برند ضعیف‌تر، خسته‌تر و تحریک‌پذیرتر از دیگران به نظر می‌رسند. خوشبختانه، این حالت مقطعی است و بیشتر کودکان پس از بهبودی از بیماری اشتهای خود را دوباره به دست می‌آورند. برای دانستن موارد این چنینی لازم است به متخصص مراجعه کنید تا کودک چکاپ شود.
۲.استرس مهم‌ترین علت بی اشتهایی در کودکان
به‌طورکلی، استرس اثرات منفی زیادی بر روی بدن دارد و یکی از عواقب آن بروز بی‌اشتهایی در کودکان خردسال است. در واقع می‌توان گفت یکی از علائم فیزیکی اضطراب در کودکان همین بی‌اشتهایی کودکان است. اگر متوجه شدید که کودک شما علاقه‌ای به خوردن غذا ندارد و یا شب‌ها به‌سختی می‌خوابد، ممکن است از استرس رنج می‌برد. در چنین شرایطی برای رفع بی‌اشتهایی فرزندتان، باید علت استرس او را شناسایی کنید و سعی کنید آن را برطرف کنید و یا کاهش دهید. برخی از علل رایج استرس در دوران کودکی عبارتند از:
- مسائل خانوادگی مانند مرگ در خانواده، مرگ حیوان خانگی یا تولد خواهر یا برادر
- قلدری
- ناتوانی در مقابله با فشار تحصیلی و انتظارات غیر معقول والدین
۳.بی‌میلی به غذا در دوره‌های خاصی از رشد
تغییر در سرعت رشد می‌تواند باعث بی اشتهایی در کودکان شود. سرعت رشد کودکان در سال اول بیش از سایر سال‌های زندگی آن‌هاست، اما به‌تدریج کاهش می‌یابد بنابراین در این دوره از سن رشد، بی اشتهایی طبیعی است. نوزادان در سال اول زندگی به طور میانگین ۷ کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند، اما کودکان نوپا در سال‌های پیش‌دبستانی تنها ۲ یا ۳ کیلوگرم در سال اضافه‌وزن دارند. فرزند شما در دوران ۳ تا ۴ سالگی ممکن است اصلاً افزایش وزن نداشته باشد و سرعت رشد او کاهش یابد؛ بنابراین به کالری کمتری هم نیاز دارد به همین دلیل به نظر می‌رسد که دچار بی‌اشتهایی شده‌است. به این پدیده، بی‌اشتهایی فیزیولوژیکی می‌گویند.
۴.یبوست و مشکلات روده عامل بی اشتهایی کودک
یبوست معمولاً شامل وجود مشکل یا ناتوانی در اجابت مزاج برای مدت طولانی است. کودکی که یبوست دارد ممکن است غذا خوردن را متوقف کند و نتواند دلیل آن را توضیح دهد. همچنین وجود انگل در روده علت مهم دیگر بی اشتهایی در کودکان است. برخی از این انگل‌ها علائمی ندارند و برخی دیگر می‌توانند منجر به خونریزی روده، اسهال خونی و غیره شوند. متاسفانه برخی از این انگل‌ها به‌راحتی میان کودکان منتقل می‌شوند و در سنین مدرسه بیشتر احتمال ابتلا به آن وجود دارد.
۵.میان‌وعده‌های نامناسب علت غذا نخوردن کودکان
شاید وقتی کودک خود را گرسنه می‌بینید سعی می‌کنید به او یک یا دو میان وعده سریع بدهید، اما خوردن تنقلات بین وعده‌های غذایی باعث می‌شود بچه‌ها برای مدت طولانی‌تری احساس سیری کنند و در نتیجه کودک شما دچار بی اشتهایی شده غذای موجود در بشقاب خود را نیمه‌تمام رها می‌کند. برای میان وعده‌ها می‌توانید از انواع غذا های سالم مانند ماست، میوه و سبزیجات استفاده کنید تا دارای ارزش غذایی کافی باشند، اما دقت کنید میان وعده‌ها نباید جایگزین وعده‌های اصلی باشند و حجم آن‌ها باید به اندازه‌ای باشد که جلوی اشتهای کودک گرفته نشود.
۶.تاثیر افسردگی در بی‌اشتهایی کودکان
آیا فرزند شما علاقه خود را به نقاشی کشیدن ازدست‌داده است و دیگر نمی‌خواهد حتی مداد را لمس کند و یا به طور ناگهانی دیگر تمایلی به انجام بازی مورد علاقه‌اش ندارد؟ آیا کودکتان در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل شده و بیشتر اوقات ترجیح می‌دهد تنها باشد .
شاید این علائم را با احساس غم و اندوه موقت اشتباه بگیرید، اما اگر می‌بینید این حالت برای مدت طولانی ادامه دارد و درعین‌حال کودک شما از غذا خوردن اجتناب می‌کند، این احتمال وجود دارد که دچار افسردگی شده باشد. افسردگی همانطور که در بزرگسالان باعث کاهش اشتها می‌شود در کودکان نیز چنین تاثیری دارد. حتی می‌توان گفت تغییر خلق و خو در کودکان یکی از اصلی‌ترین دلایل بی اشتهایی کودکان است.
۷.بی‌اشتهایی عصبی در کودکان در اثر وسواس کاهش وزن
بی‌اشتهایی عصبی یک اختلال روانی جدی است که در آن کودک شما به دلیل اینکه تصویر بدی از ظاهر فیزیکی خود در ذهن دارد وسواس کاهش وزن پیدا کرده و از خوردن غذا برای مدت طولانی خودداری می‌کند. خانواده این کودکان اغلب منتقد و سخت‌گیر هستند و دارای سابقه اضافه‌وزن، بیماری‌های جسمی و یا سایر مشکلات روحی و روانی هستند. البته علت‌های دیگری نظیر ژنتیک، فرهنگ و نگرش جامعه، اختلال در هورمون‌ها و تعادل شیمیایی مغز نیز در بروز این نوع اختلال روانی تاثیرگذار هستند.
لازم به ذکر است این اختلال بیشتر در سنین نوجوانی مشاهده می شود، اما اگر علائمی از این اختلال را در فرزند خود مشاهده کردید، حتما به روانشناس کودک مراجعه کنید زیرا این مسئله کاملا تخصصی است و به درمان خاص نیاز دارد.
۸.ارتباط مصرف برخی داروها و غذانخوردن کودک
اگر به‌تازگی از داروی خاصی برای کودکتان استفاده کرده اید و یا کودکتان در حال حاضر در حال مصرف داروست، به خاطر بی‌اشتهایی‌اش نگران نباشید. این بی اشتهایی کاملا موقتی است. مصرف برخی داروها مثل آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان بیماری می‌تواند بر روی اشتهای کودک شما تأثیرگذار باشند. به همین دلیل ممکن است متوجه شوید فرزند شما مثل قبل گرسنه نمی‌شود و یا بیش از حد احساس گرسنگی می‌کند. معمولا در این مواقع جای نگرانی نیست زیرا بعد از قطع دارو معمولا اشتهای کودک بر می‌گردد، اما اگر این بی اشتهایی شدید است می‌توانید این مسئله را با پزشک کودک در میان بگذارید تا در صورت نیاز از داروهای جایگزین استفاده کند.
۹.کم تحرکی عامل اساسی بی اشتهایی در کودکان
کودکان به طور طبیعی عاشق بازی، تفریح و ورزش هستند و با انجام این فعالیت‌های فیزیکی گرسنه می‌شوند، اما اگر دختر یا پسر شما رغبتی به بیرون رفتن از خانه و بازی‌کردن ندارد و ترجیح می‌دهد بیشتر اوقات بی‌تحرک بوده یا مشغول بازی با تبلت و یا رایانه خود باشد، هنگام غذا خیلی گرسنه نخواهد بود. این بی تحرکی می‌تواند علت بی اشتهایی کودک شما باشد. در این مواقع بهترین کار تشویق کودک به انجام ورزش است می‌توانید با نظر خواستن از کودک رشته ورزشی موردعلاقه کوکتان را کشف کنید و او را در یک باشگاه ثبت‌نام کنید. ورزش کردن علاوه بر اینکه موجب تقویت اشتهای کودکان می‌شود فواید بیشمار دیگری نیز برای کودکان دارد.
چند راهکار ساده برای بهبود بی اشتهایی کودکان
نحوه رفتار شما در مواجه با کودکی که دچار بی‌اشتهایی شده است بسیار مهم است و تاثیر چشمگیری در حل این مسئله دارد. به‌عنوان‌مثال به فرزندتان اجازه دهید در هر وعده اصلی هر چه‌قدر می‌خواهد غذا بخورد. تحت‌فشار قرار دادن او برای خوردن لقمه دوم و سوم کمکی به حل این مسئله نمی‌کند. اگر کودک شما نمی‌تواند یک‌باره مقدار زیادی غذا بخورد، سه وعده روزانه او را به پنج تا شش وعده غذایی کوچک تقسیم کنید. پیشنهاد می‌کنیم گاهی به او اجازه دهید که در فرایند آشپزی به شما کمک کند تا به طور طبیعی علاقه بیشتری نسبت به غذا پیدا کند. همچنین با چیدمان غذا بازی کنید و آن را طوری بچینید که از نظر بصری برای او جذاب باشد. اگر کودک شما زمان زیادی را روی کاناپه مشغول تماشای تلویزیون و بازی با تبلت است، او را در کلاس‌های شنا ثبت‌نام کنید یا او را تشویق کنید که با دوستانش در پارک بازی کند.
سعی کنید به‌جای استفاده از غذاهای ناسالم و تنقلاتی که سرشار از قند و کالری هستند و باعث کاهش اشتها می‌شوند از جایگزین‌های سالم استفاده کنید و هنگام صرف غذا، از فرزندتان در مورد تکالیف یا اوضاع مدرسه، سؤال نکنید. در عوض، کمی موسیقی بگذارید و حال و هوای خانه را عوض کنید.
در نهایت، امیدواریم بعد از مطالعه این مقاله و آشنا شدن با علت بی‌اشتهایی کودکان کمی به کاهش دغدغه شما و پیدا کردن راه حلی در این زمینه کمک کرده باشیم. اگر به جز موارد اشاره شده روش‌های دیگری برای بهبود اشتهای کودکان می‌شناسید، می‌توانید تجربیات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.