دیستروفی عضلانی
دیستروفی عضلانی چیست؟
دیستروفی عضلانی به گروهی از چند اختلال متفاوت اسکلتی_عضلانی گفته می‌شود. این بیماری یک اختلال ژنتیکی و پیشرونده به شمار می‌آید و از کودک تا بزرگسال را با شدت‌های مختلف درگیر می‌کند.
افراد مبتلا به دیستروفی چه علائمی را تجربه می‌کنند؟
هرچند علائم این مجموعه بیماری‌ها با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند ولی به صورت کلی در دیستروفی شاهد نشانه‌های زیر خواهیم بود:
- هایپرتروفی کاذب
در دیستروفی عضلانی، گاهی وقتی فیبرهای عضلانی تجزیه می‌شوند، بافت همبند یا چربی جای آن را می‌گیرد و باعث حجیم دیده شدن عضلات کودک می‌شود. بزرگ شدن عضلات در اکثر موارد در ساق، ساعد، اطراف شانه و زبان دیده می‌شود.
- آتروفی عضلانی
تحلیل فیبرهای عضلانی یا همان آتروفی را می‌توان در ران، لگن، شانه و بازو مشاهده کرد.
- اختلال در مهارت‌های حرکتی درشت
کودک مبتلا به دیستروفی از نظر حرکتی دچار مشکل می شود. به این صورت که وی ابتدا ضعفی را در بالا و پایین رفتن از پله گزارش می دهد و سپس با پیشرفت بیماری، راه رفتن در محیط بیرون از خانه و به دنبال آن محیط داخل خانه هم برای کودک سخت و دشوار می شود.
- اختلال در مهارت‌های حرکتی ظریف
کودک مبتلا به دیستروفی عضلانی توانایی استفاده درست از دست و انگشتان خود را ندارد و به همین دلیل آنها بد خطی دارند. همچنین گاها در این بیماران اختلالات یادگیری نیز مشاهده می شود.
- ناهنجاری اسکولیوز
ضعف عضلات کمری و عضلات اطراف مهره‌ای راستای کمر را تغییر می‌دهد و اسکولیوز ایجاد می‌شود.
- مشکلات تنفسی
مشکلات تنفسی شامل: تنگی نفس، آلرژی، سرفه، خفگی در خواب و…
علاوه بر این‌ها، ناهنجاری اسکولیوز نیز که در بالا ذکر شد، ظرفیت ریه را کاهش می‌دهد.
- مشکلات قلبی
برای مثال کاردیومیوپاتی یکی از اختلالات قلبی است که قلب به دلیل ضعف عضله، خون‌رسانی به اندام‌ها را به خوبی انجام نمی‌دهد و در نتیجه پمپاژ خون افت می‌کند.
- مشکلات بلع، گفتار و زبان
همانند: تو دماغی صحبت کردن، ناتوانی در تلفظ صداهای دو لبی (مثل ب، پ، م) که ناشی از ضعف عضلات صورت و دهان .می باشد.
دیستروفی عضلانی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر به بیماری دیستروفی شک کرده‌اید اولین قدم مراجعه به پزشک متخصص نورولوژیست است. پزشک با ارزیابی فرد و انجام اقدامات بالینی وجود یا عدم بیماری را تشخیص می‌دهد. از جمله ابزارهای تشخیصی بیماری دیستروفی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. نمونه برداری از عضله
۲. نوار عصب_عضله
۳. ارزیابی قدرت عضله
۴. آزمایش خون برای بررسی آنزیم‌ها
دیستروفی عضلانی و درمان‌هایش…
مداخلات بیماری دیستروفی به دو گروه کلی تقسیم می‌شود:
۱. مداخلات پزشکی که شامل:
دارو درمانی: استفاده از داروهای قلبی، کورتیکواستروئید و….
جراحی: جراحی تاندون، جراحی اصلاحی و….
می‌شود.
۲. مداخلات توانبخشی (کاردرمانی)
اهداف کاردرمانی دیستروفی عضلانی برای کودک چیست؟
با توجه به نوع بیماری، علائم و میزان پیشرفت اختلال، کاردرمانی در دیستروفی عضلانی اهداف متفاوتی را برای کودک در نظر می‌گیرد.
۱. افزایش قدرت عضلانی
۲.حفظ دامنه حرکتی
۳. درمان و جلوگیری از بدشکلی‌ها
۴. اصلاح راه رفتن
در بیماران مبتلا به دیستروفی الگوهای راه رفتن غیر طبیعی مانند راه رفتن‌روی پنجه و راه رفتن اردکی مشهود است.
۵. بهبود تعادل
فرد مبتلا اختلالات تعادلی دارد و زمین‌خوردن‌های زیادی را تجربه می‌کند.
۶. اصلاح پوسچر بدنی مثل لوردوز و اسکولیوز
۷. بهبود تنفس
این مهم در کاردرمانی دیستروفی عضلانی با استفاده از وسایل تهویه، پیشگیری از عفونت و تخلیه راه‌های هوایی به دست می‌آید.
۸. بهبود مهارت‌های دست ورزی
کاردرمانی دیستروفی چه اقداماتی انجام می‌دهد؟
در راستای اهدافی که گفته شد، کاردرمانی در دیستروفی عضلانی مداخلات وسیعی را برای کسب حداکثر استقلال ممکن برای فرد انجام می‌دهد:
- تمرینات کششی فعال و غیر فعال
در بعضی از موارد مراجع توانایی انجام تمرینات را به صورت ارادی ندارد و درمانگر به صورت غیرفعال برای جلوگیری از کاهش دامنه حرکتی، بدشکلی و… تمرین‌های کششی را برای بیمار انجام می‌دهد.
- تمرینات ادراکی_حرکتی
در کاردرمانی برای بیماران دیستروفی از این مداخله برای اصلاح راه رفتن، افزایش تعادل و بهبود ادراکات بینایی استفاده می‌شود.
- تسهیل مهارت‌های حرکتی
یک کودک مبتلا به دلیل ضعف عضلانی و مشکلات همراه با آن در به دست آوردن مهارت‌های رشدی خود دچار مشکل می‌شود. کاردرمانی به خصوص کاردرمانی در دیستروفی عضلانی دوشن با استفاده از تکنیک‌های مختلف حرکتی تلاش می‌کند کودک بتواند مهارت‌های حرکتی خود را بازیابی کند.
- ماساژ درمانی
از ماساژ در کاردرمانی برای بیماران دیستروفی برای افزایش حس عمقی مفاصل و بهبود مهارت‌های حرکتی استفاده می‌شود و از طرفی با تاثیری که بر کشیدگی عضلات دارد می‌تواند باعث افزایش دامنه حرکتی شود.
کاردرمانی یکی از شاخه های توانبخشی است که بر روی ابعاد جسمی و روانی افراد کار می کند. این درمان در واقع حوزه ای میان رشته ای است که از علوم مختلف نظیر روانشناسی، فیزیولوژیک و آناتومی برای بهبود عملکرد بیماران بهره می برد. یکی از هدف های اصلی کاردرمانی به استقلال رساندن مراجع است. به طوری که پس از پایان جلسات بتواند به تنهایی کارهای مربوط به خود را انجام دهد.
مرکز جامع توانبخشی سرو در زمینه کاردرمانی بزرگسالان /کودکان اوتیسم، بیش فعالی، سندروم داون، کودکان کم توان ذهنی، اختلالات حسی، اختلالات یادگیری ، لکنت زبان فعالیت می نماید. جهت تماس با کلینک جامع توانبخشی سرو باشماره تلفن های 3734-8809-021 و 09355505670 تماس حاصل فرمایید.