اضطراب جدایی یکی از شایع‌ترین انواع اضطراب در کودکان است و به نگرانی و ترس مفرط کودک هنگام جدا شدن از والدین یا افراد دلبسته اشاره دارد. این اضطراب معمولاً بین 9 ماهگی تا 18 ماهگی شروع می‌شود و در این سنین به اوج خود می‌رسد.

با افزایش سن، معمولاً تا حدود 2.5 سالگی کاهش می‌یابد. با این حال، اگر اضطراب جدایی به طور مداوم و فراتر از این سن ادامه پیدا کند، می‌تواند به عنوان یک اختلال اضطرابی شناخته شود.

این اختلال می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند امتناع کودک از رفتن به مدرسه، ترس از ماندن در خانه به تنهایی، و مشکلات سازگاری در دوران نوجوانی شود.

در برخی موارد، اضطراب جدایی می‌تواند پس از یک تجربه تنش‌زا یا تغییرات بزرگ مانند تغییر مدرسه، نقل مکان به یک خانه جدید، یا از دست دادن یکی از عزیزان بروز کند.

در نتیجه، اگر اضطراب جدایی به شکلی پایدار و با شدت ادامه یابد، نیاز به توجه و مداخله تخصصی برای جلوگیری از مشکلات بیشتر در آینده دارد.

بازی درمانی اضطراب جدایی کودکان

بازی درمانی برای اضطراب جدایی یکی از بهترین راه‌ها برای کنترل و کاهش استرس در کودکان می‌باشد.

بازی برای کاهش استرس جدایی را، می‌توان یک راه حل اصولی و به نوعی مشاوره برای کودک دانست که روشی طبیعی برای برقراری ارتباط با بچه‌ها و کمک به آن‌ها در درک و حل این اختلال است.

فواید بازی درمانی اضطراب جدایی

بازی درمانی یکی از روش‌های مؤثر برای کاهش اضطراب جدایی کودکان از افراد وابسته به آنها است. این روش با ایجاد یک محیط امن و آرام، به کودک کمک می‌کند تا احساس امنیت بیشتری پیدا کرده و کم‌کم با احساسات و افکار خود آشنا شود. از جمله فواید بازی درمانی برای کاهش اضطراب جدایی عبارتند از:

کاهش اضطراب و ترس

کودکانی که از اضطراب جدایی رنج می‌برند، با بازی با عروسک‌ها و حیوانات اسباب‌بازی احساس امنیت و آرامش بیشتری می‌کنند.

افزایش اعتماد به نفس

بازی‌های نقش‌آفرینی به کودک کمک می‌کند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهد و در حل مشکلات موفق‌تر باشد.

بهبود مهارت‌های اجتماعی

در بازی‌های گروهی، کودک یاد می‌گیرد چگونه با دیگران تعامل کند و همکاری کند.

تقویت مهارت‌های مقابله‌ای

در بازی‌های فکری، کودک می‌آموزد که چگونه با چالش‌ها و مشکلات روبرو شود و آنها را حل کند.

انواع بازی‌های مناسب برای اضطراب جدایی

انتخاب بازی مناسب به سن، علایق و نیازهای کودک بستگی دارد.بهتر است بازی‌ها به صورت گام به گام و با دشواری فزاینده انجام شوند.

در حین بازی، باید به کودک فرصت داده شود تا در مورد احساسات خود صحبت کند.

بازی‌های نقش‌آفرینی: در این بازی‌ها، کودکان را جای شخصیت‌های داستان‌های ‌فانتزی و مورد علاقه‌شان قرار دهید و به آن‌ها در مسئولیت ایفای این نقش‌ها کمک کنید تا احساس رضایت و شادابی پیدا کنند و در درمان آن‌ها موثر باشد.

مثل خانه بازی:کودک نقش پدر یا مادر را بازی می‌کند و از عروسک‌ها یا حیوانات اسباب‌بازی مراقبت می‌کند.

دکتر بازی:کودک نقش دکتر را بازی می‌کند و به عروسک‌ها یا حیوانات اسباب‌بازی که بیمار هستند، کمک می‌کند.

آشپزی:کودک با اسباب‌بازی‌های آشپزی، غذا درست می‌کند و به عروسک‌ها یا حیوانات اسباب‌بازی غذا می‌دهد.

بازی‌های خلاقانه: این بازی‌ها باید مناسب سن کودک بوده و سبب افزایش خلاقیت کودکان ‌شود و از آن‌جایی که دنیای کودکان پر از خلاقیت است می‌توانند با استفاده از قوه تخیل خود، خلاقیتشان را رشد داده و تقویت کنند و از اهداف تربیتی در، بازی درمانی برای اضطراب جدایی محسوب می‌شود.

مثل بازی نقاشی:کودک در مورد احساسات خود نقاشی می‌کند و در مورد نقاشی خود صحبت می‌کند.

مجسمه‌سازی:کودک با خمیر مجسمه‌سازی، احساسات خود را به شکل مجسمه در می‌آورد.

قصه‌گویی :کودک داستانی در مورد اضطراب جدایی خود می‌سازد و آن را برای دیگران تعریف می‌کند.

بازی‌های حرکتی: این بازی‌های فیزیکی به حرکاتی منجر به حرکت بدنی شده و اعضای مختلفی از بدن را درگیرکرده و ماهیچه ها و اسکلت عضلانی کودک را تقویت می‌کند. با انجام آن‌ها کودک سرگرم شده و انرژی خود را تخلیه می‌کند. خستگی حاصل از انجام حرکات باعث سرگرمی کودک شده و ذهن او را از اضطراب جدایی دور می‌کند.

توپ بازی:کودک با توپ بازی می‌کند و در حین بازی، در مورد احساسات خود صحبت می‌کند.

قایم‌موشک:کودک قایم‌موشک بازی می‌کند و یاد می‌گیرد که می‌تواند برای مدتی از والدین خود دور باشد و به او خوش می‌گذرد.

رقص:کودک با آهنگ مورد علاقه خود می‌رقصد و احساسات خود را از طریق حرکات بدنی بیان می‌کند.

بازی‌های فکری: هر نوع فعالیت ذهنی هدف‌دار که می‌تواند تأثیرات مثبت قابل قبولی را در ذهن و روحیه کودک بگذارد از این نوع بازی‌ها هستند. از این حالت بازی برای کاهش استرس جدایی‌ می‌توان کمک گرفت و اضطراب کودک را کم کرد.

پازل:کودک با پازل بازی می‌کند و یاد می‌گیرد که چگونه مشکلات را حل کند.

بازی‌های حافظه:کودک بازی‌های حافظه انجام می‌دهد و تمرکز خود را افزایش می‌دهد.

بازی‌های فکری:کودک بازی‌های فکری انجام می‌دهد و مهارت‌های حل مسئله خود را تقویت می‌کند.

اضطراب جدایی در کودکان به دلایل مختلفی می‌تواند بروز کند. یکی از اصلی‌ترین علل این اضطراب، تجربه یک اتفاق تنش‌زا در زندگی کودک است.

این اتفاقات ممکن است شامل شروع مدرسه، انتقال به مدرسه جدید، مرگ یکی از بستگان نزدیک، تغییر مکان زندگی یا حتی ورود به مقطع جدید تحصیلی باشد.

این تغییرات می‌توانند احساس ناامنی و نگرانی در کودک ایجاد کنند، به‌طوری که کودک نگران می‌شود اگر از والدین خود جدا شود، اتفاق بدی برای آن‌ها رخ خواهد داد.

همچنین، اضطراب جدایی می‌تواند ناشی از وابستگی بیش از حد کودک به والدین یا مراقبین خود باشد. کودکان ممکن است احساس کنند که بدون حضور افراد دلبسته‌شان نمی‌توانند از خود مراقبت کنند یا در برابر خطرات محافظت شوند.

این وابستگی معمولاً در سنین پایین‌تر طبیعی است، اما اگر در سنین بالاتر ادامه پیدا کند و شدیدتر شود، ممکن است به اختلال اضطراب جدایی تبدیل شود که نیازمند مداخله و درمان است.

بازی درمانی در روانشناسی نوعی درمان است که عمدتاً برای کودکان استفاده می‌شود. زمانی که کودکان نتوانند احساسات خود را پردازش کنند یا مشکلات خود را به والدین یا دیگر بزرگسالان بیان کنند، بازی درمانی بسیار مفید است. اگرچه به ظاهر گاهی بازی معمولی به نظر می‌رسد، اثر بازی درمانی بسیار عمیق‌تر و بیشتر از این حرفاست.

مرکز جامع توانبخشی سرو در زمینه بازی درمانی کودکان اوتیسم، بیش فعالی،  اختلالات حسی، اضطرابی، پرخاشگری ،وسواسی و نافرمانی مقابله ای فعالیت می نماید. جهت تماس با کلینک جامع توانبخشی سرو باشماره تلفن های  3734-8809-021 و 09355505670 تماس حاصل فرمایید.