مهارت های دست ورزی
اولین باری که با انگشتان کوچکش، انگشت شما را گرفت و فشرد به خاطر دارید؟ کودک ما به آرامی بزرگ می‌شود و مهارت‌های خود را توسعه میدهد. ما با ذوق و افتخار این پیشرفت را نظاره می کنیم. اما آیا تابه‌حال از خودتان پرسیده‌اید چطور می‌توانید فرزندی باهوش و توانا پرورش بدهید؟ از چه راه‌هایی می‌توانید به توسعه مهارت‌های کودک کمک کنید و آینده‌ای روشن‌تر برایش بسازید؟ در این مقاله به یکی از مهم‌ترین این مهارت‌ها یعنی مهارت دست ورزی کودکان می‌پردازیم و اهمیت و چگونگی پرورش آن را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
مهارت دست ورزی چیست؟
مهارت‌های ظریف حرکتی یا مهارت دست‌ورزی (به انگلیسی: Fine Motor Skills) به هرگونه فعالیتی گفته می‌شود که با تقویت انگشتان، مچ دست و حرکات دستی همراه است. طبق این تعریف دست‌ورزی در سال‌های اول زندگی با تلاش برای چنگ زدن و گرفتن شروع می‌شود و به‌مرور رشد می‌کند. با این‌حال اغلب کودکان نیاز دارند تمریناتی را برای افزایش این مهارت انجام بدهند تا در سنین بالاتر (پیش دبستان و بعد از آن) با مشکل مواجه نشوند.
به طور کلی هر عملی که نیاز به توانایی دستان یا هماهنگی دست با سایر ارگان‌های بدن داشته باشد، زیرمجموعه مهارت دست ورزی کودکان قرار می‌گیرد. بنابراین کودکان هم‌مانند بزرگسالان نیاز به این مهارت‌ها دارند. از توانایی بستن بندهای کفش و به دهان بردن قاشق غذا گرفته تا نوشتن و نقاشی کشیدن همگی با توسعه مهارت دست ورزی امکان‌پذیر هستند.
کودکی سن یادگیری و کسب تجربه است اما نباید تنها به آموزش اختصاص پیدا کند. در این سنین کودکان نیاز دارندانواع مهارت های شناختی، اجتماعی، حسی و حرکتی را در خود توسعه بدهند تا در زندگی موفق‌تر و قدرتمندتر عمل کنند. تحقیقات نشان میدهد عملکرد تحصیلی ضعیف و ناتوانی در توسعه فردی به‌طور مستقیم با ضعف مهارت دست ورزی ارتباط دارد.
ضعف دست ورزی کودکان به این معناست که کودک نمی‌تواند فعالیت‌های یدی عادی را به مدت طولانی و مستمر انجام بدهد. ضعف این مهارت با کلافه شدن کودک، خستگی زودهنگام و ناتوانی مشهود در کارهای دستی خود را نشان میدهد. از آنجایی که در کارهای روزمره و روتین نیز دائما به دستان خود نیاز داریم ناتوانی در این مهارت به‌سرعت قابل تشخیص است.
کدام کودکان به توسعه مهارت دست ورزی نیاز دارند؟
از آنجایی که همه انسان‌ها نیاز دارند با دست‌هایشان کار کنند، همه کودکان نیز به توسعه مهارت‌های دست ورزی نیازمند هستند. در هر سنی توسعه این مهارت اهمیت دارد و در سنین کودکی تا پیش‌دبستانی بهترین فرصت برای رشد توانمندی‌های حرکتی و شناختی و همچنین هماهنگی این دو مهارت‌ها است. خصوصا اگر کودک شما علائمی را از خود نشان میدهد که متوجه ضعف یا ناتوانی او در دست ورزی هستید بهتر است هرچه زودتر به تمرینات یا اقدامات لازم برای توسعه این قابلیت در او بپردازید.
چه مهارت‌هایی همراه با توسعه دست ورزی بهبود می‌یابند؟
تمرینات مهارت دست ورزی کودکان علاوه بر این مهارت، سایر توانمندی‌های دیگر کودک را نیز بهبود می‌بخشند. برای مثال موارد زیر از فواید دست ورزی در کودک هستند:
- توانایی درک دستورالعمل‌ها و پیروی از آن‌ها بهبود می‌یابد.
- کودک تمرکز بیشتری خواهد داشت و می‌تواند بر عوامل حواس‌پرتی تسلط پیدا کند.
- مهارت استفاده از ابزارهایی مانند قیچی، چاقو، مداد، چکش و سوزن تقویت می‌شود.
- استعدادهای هنری کودک مجالی برای شکوفایی پیدا می‌کنند.
- کودک صبوری و شکیبایی را یاد می‌گیرد.
- مهارت حل مسئله در کودکان توسعه پیدا می‌کند.
مرکز جامع توانبخشی سرو در زمینه دست ورزی /گفتاردرمانی / کاردرمانی بزرگسالان /کودکان اوتیسم، بیش فعالی، سندروم داون، کودکان کم توان ذهنی، اختلالات حسی، اختلالات یادگیری ، لکنت زبان فعالیت می نماید. جهت تماس با کلینک جامع توانبخشی سرو باشماره تلفن های 3734-8809-021 و 09355505670 تماس حاصل فرمایید.